Rodzina: astrowate (Asteraceae), dawniej złożone (Compositae)
Nazwy ludowe i potoczne: bajdak, oset, ostrzeń, psi oset
Charakterystyka botaniczna: roślina czasem dwuletnia, częściej wieloletnia, dwupienna (na odrębnych roślinach są kwiaty męskie, na innych żeńskie). Występuje powszechnie w całej Polsce.
MORFOLOGIA
Siewka: część podliścieniowa (hipokotyl) nieowłosiona, 1–3 mm długości, dość gruba (ok. 1 mm), białozielona. Liścienie zielone, nieowłosione, łopa-towato eliptyczne lub odwrotnie jajowate, długości 9 mm i szerokości 5 mm, zaokrąglone na obu koń-cach. Ogonek liścienia 1 mm, nagi, zielony.
Rozeta: epikotyl nierozwinięty, liście nad liście-niami tworzą rozetę, w której pierwsze z nich w zarysie jajowate, kolejne podługowate, kolczasto ząbkowane. Liście właściwe pod spodem popielate, pajęczynowato owłosione. Na liściach wyraźnie widać pierzaste unerwienie.Łodyga: obłokanciasta w przekroju, lekko że-berkowana, naga, czasem u góry pajęczynowato owłosiona. Osiąga wysokość do 180 cm (zwykle 50–80 cm).
Liście na łodydze: w zarysie eliptyczne, łopatowate lub eliptyczne, bardzo zmienne, z powcinaną, kolczastą krawędzią. Z wierzchu liście nagie, od spodu kutnerowato szare. Na łodydze siedzące, ustawione naprzemianlegle.
Korzeń: dość gruby, palowy, silnie rozgałęziony. Roślina tworzy pod ziemią liczne kłącza i rozłogi oraz pączki wegetatywne. Na pędach podziem-nych liczne korzenie przybyszowe.
Kwiaty: zebrane w koszyczki, 20–30 mm długości, zebrane w groniasty kwiatostan złożony. Kwiaty purpurowoliliowe lub różowoliliowe, z rurką postrzępioną na 5 łatek.
Owoc: niełupka, szarobrunatna, satynowo błyszcząca, z delikatnymi podłużnymi bruzdkami, ok. 3 mm długości i 1 mm szerokości. Na szczycie niełupki puch kielichowy, który po dojrzeniu owocu odpada.
SZKODLIWOŚĆ
Progi szkodliwości: zboża – 0,5 szt./m2, kukurydza, zboża, okopowe (15–20% spadku plonu) – 2 szt./m2. Chwast o dużej konkurencyjności wobec większości upraw. Utrudnia zbiór i pogarsza jakość paszy. Groźny chwast wszystkich typów upraw na różnych glebach, choć preferuje stanowiska żyzne, obficie nawożone. Zagrożenie wynika z różnych sposobów rozmnażania – dobrze kiełkuje z nasion, jak i z pączków wegetatywnych na organach podziemnych, czy przez podział kłączy i rozłogów.
