SZARŁAT SZORSTKI

Rodzina: szarłatowate (Amaranthaceae), dawniej komosowate (Chenopodiaceae)

Nazwy ludowe i potoczne: amarantnik, amarantus, szczurzyca

Charakterystyka botaniczna: roślina jednoroczna, jara, wymarzająca. Występuje powszechnie w całej Polsce.

MORFOLOGIA

Siewka: część podliścieniowa (hipokotyl) nieowłosiona, ok. 20 mm, grubości ok. 1 mm, czerwona lub amarantowa. Liścienie równowąskie lub wydłużone lancetowate, długości 7–12 mm i 1–2 mm szerokości, na ogonku o długości ok. 5 mm, blaszki liścieni nagie, z wierzchu zielone, pod spodem amarantowe. Starsza roślina: nie tworzy typowej ani pozor-nej rozety, ale nad liścieniami tworzy się krótki, czerwonawy epikotyl (część nadliścieniowa pędu) o długości ok. 2–3 mm. Pierwsza para liści naprzeciwległa, jajowata, z wierzchu zielona, pod spodem amarantowa, na owłosionych ogonkach długości ok. połowy blaszki. Kolejna para liści także naprzeciwległa, pod kątem prostym do pierwszej pary, większa, podobnego kształtu. Na liściach wyraźnie widać pierzaste unerwienie.

Łodyga: wzniesiona, obła w przekroju, zwykle rozgałęziająca się od dołu, krótko owłosiona, zielona, czasem czerwono nabiegła. Osiąga długość od kilku do ponad 100 cm (najczęściej 20–80 cm).

Liście na łodydze: dolne jajowate, zielone, z wyraźnie widocznym unerwieniem, pierzaste, górne eliptyczne, także z wyraźnym unerwieniem na szczycie, wyciągnięte klinowato.

Korzeń: palowy, gruby, silnie rozgałęziony, górą często bardzo gruby, kruchy, na całej długości roz-gałęziony, osiąga głębokość od kilku do 40–60 cm.

Kwiaty: skupione w kłębki, które są zebrane w skupione kłosy, zielone lub żółte, bardzo drobne (ok. 1 mm średnicy), pięciopłatkowe.

Owoc: torebka w kształcie puszki, z otwierającym się wieczkiem, w środku czarne, połyskliwe nasiona, o soczewkowatym kształcie.

SZKODLIWOŚĆ

Progi szkodliwości: (5-proc. spadek plonu): kukurydza – 4 szt./m2. Roślina o dużych właściwościach ekspansywnych, szybko się ukorzenia i staje się odporna na herbicydy. Gatunek wymagający do kiełkowania nagrzanej gleby.